เทศน์เช้า วันที่ ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๖๑
พระอาจารย์สงบ มนสฺสนฺโต

ณ วัดป่าสันติพุทธาราม (วัดป่าเขาแดงใหญ่) ต.หนองกวาง อ.โพธาราม จ.ราชบุรี

ตั้งใจฟังธรรมะนะ วันนี้วันพระ วันพระด้วย แล้วใกล้เข้าพรรษาด้วย ใกล้เข้าพรรษา ฝนตกแล้ว ตกแล้วนะ พระต้องอยู่ประจำที่ เพราะให้มุมานะภาวนา ให้มุมานะสร้างตัวเองให้เป็นพระขึ้นมาในใจ

ในใจของเราเวียนว่ายตายเกิดในวัฏฏะ เราเกิดเป็นมนุษย์ เกิดมาพบพระพุทธศาสนา มันเป็นวัฒนธรรมของชาวพุทธนะ เป็นวัฒนธรรมของเรา มีลูกมีหลานก็จะบวชพระ บวชขึ้นมาเพื่อเกาะชายผ้าเหลืองๆ มันเป็นบุญกุศลที่หวังพึ่ง หวังพึ่งพาอาศัยกัน นี่สายบุญสายกรรมๆ

การบวชพระนะ การบวชพระ คนดิบๆ ไปบวช ให้ไปศึกษาให้เป็นคนสุก สุกขึ้นมาด้วยอะไร สุกขึ้นมาด้วยการบริหารทิศ รู้จักการประหยัดมัธยัสถ์ รู้จักมิตรแท้ มิตรเทียม คนเทียมมิตร สิ่งต่างๆ ในนวโกวาท บวชมาแล้ว เวลาเรียนธรรมะ เรียนธรรมะก็เรียนการใช้ชีวิตของเรานี่ไง ถ้าเรียนการใช้ชีวิตของเราเพื่อประโยชน์กับเรา

ทีนี้การบวชพระๆ การบวชพระเราต้องการให้ลูกให้หลานของเราให้เป็นคนฉลาด ฉลาดในอารมณ์ของตน ฉลาดในกิเลสตัณหาความทะยานอยาก อย่าให้มันดิ้นรนในใจของตน แล้วฉลาดกิเลสที่ไม่ให้ไปเบียดเบียนคนอื่น ไม่ให้ไปทำลายเขา เขาบวชกันเพื่อเหตุนี้ไง บวชกันเพื่อบุญกุศล เห็นไหม

แต่เวลาผู้ที่มีอำนาจวาสนานะ เห็นการเวียนว่ายตายเกิดในวัฏฏะมันเป็นความทุกข์ความยาก บวชมาแล้วจะประพฤติปฏิบัติให้สิ้นสุดแห่งทุกข์ๆ นะ เวลาประพฤติปฏิบัติไปนั่นน่ะสุดยอด สุดยอดเพราะอะไร เพราะการเผชิญหน้ากับกิเลสนี้แสนยาก การเผชิญหน้ากับกิเลสนะ บิณฑบาตมา ได้สิ่งใดมาก็ของดีๆ ทั้งนั้น ของดีๆ ทั้งนั้น เพราะอะไร เพราะชาวไร่ชาวนาเขาทำสิ่งใดมา เขาแสวงหาสิ่งใดมา เขาจะทำบุญกุศลของเขา เขาก็เอาสิ่งที่ประเสริฐดีที่สุดของเขาเพื่อถวายพระ

พระเป็นผู้ทรงศีล พระไปบิณฑบาตมาได้สิ่งที่มีประโยชน์ดีมาทั้งนั้น เวลาตามใจกิเลสก็ฉันไง เพราะอะไร เพราะได้บิณฑบาตมาด้วยปลีแข้ง มันเป็นสัมมาอาชีวะ มันเป็นความถูกต้องดีงามไง กินเสร็จแล้วก็อิ่มไง อิ่ม โอ๋ย! ธาตุขันธ์มันทับจิตไง กินเสร็จแล้วก็ไปนอนไง นอนก็เหมือนหมูเลยไง

นี่ไง ถ้าเป็นบุญกุศลมันเป็นบุญกุศลของเขาจริงๆ เขาใส่มาด้วยศรัทธาความเชื่อของเขา เขาขวนขวายของเขา เขาทำของเขามา ผู้ที่บิณฑบาตมา เราบิณฑบาตมา มันเป็นอำนาจวาสนาของเขานะ บุญกุศลของเขา เขาได้สิ่งดีๆ มา เขาก็ทำเพื่อหัวใจของเขา

ภิกษุเลี้ยงชีพด้วยปลีแข้ง บิณฑบาตเลี้ยงชีพ เลี้ยงชีพด้วยอะไร เลี้ยงชีพขึ้นมาจากธรรมวินัยขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าวางธรรมวินัยนี้ไว้ เพราะอะไร เพราะเป็นวัฒนธรรมประเพณีของเขา เขาสร้างบุญกุศลของเขาใช่ไหม

ไอ้เราบิณฑบาตมาแล้วเป็นสมณะ สมณะก็ต้องมีสติมีปัญญามากกว่าเขา ได้สิ่งใดมา ปฏิสังขาโย อาหารเป็นสัปปายะ ฉันแล้วไม่ง่วงเหงาหาวนอน ฉันแล้วไม่ทำให้อ้วนเป็นหมู ฉันแล้วไม่ให้ธาตุขันธ์ทับจิต ถ้าฉันแล้วๆ เขาฉันเพื่อดำรงชีวิตไง

เวลาทางโลกเขาทานอาหาร กินเพื่อกาม กินเพื่อเกียรติ กินเพื่อศักดิ์ศรี

เวลาสมณะนะ กินเพื่อดำรงชีพ ดำรงชีพไว้ประพฤติปฏิบัติไง ถ้าเวลาประพฤติปฏิบัตินะ มันจะเป็นสมณะในหัวใจไง

บวชพระๆ เราทุกคนต้องการให้บวชพระ นี่ก็เหมือนกัน เวลาแบบว่าไอ้หมูป่านั่นน่ะ เขาบอกเวลาช่วยมาแล้วเขาบอกให้บวชพระ เขาให้บวชพระ บวชเณร เวลาไปบวชพระ บวชเณรนะ ไอ้ที่ชวนเขามาบวช ไอ้ที่ไปเสนอให้เขามาบวช อย่าไปนั่งซักปัญหาเขานะ เขาบวชที่ใจของเขา

ในทางโลกเขาเห็น ดูสิ ความสงบระงับ นั่นน่ะใจของเขาสูงส่งกว่าพระ พระเคยทุกข์เคยยากขนาดนั้นไหม พระเคยไปจนตรอกกับชีวิตอย่างนั้นไหม พระน่ะ พระลองเป็นอย่างนั้นนะ ขี้ขึ้นหัวแล้ว ตื่นเต้น แต่ของเขาสงบระงับ เห็นไหม นั่นน่ะใจของเขา นี่ใจของเขานะ

ถ้าบวชพระ บวชพระ บวชเณร วัดไหนก็แล้วแต่นะ ธรรมาสน์ ๑๓ ที่ นิมนต์เณรขึ้นเทศน์เลย ตั้งแต่เข้าไปติดในถ้ำ สอนพระ สอนเณร สอนพระ สอนเณรในวัดที่มันบวชแต่เปลือก มันไม่ได้บวชหัวใจของมัน มันฉวยโอกาส มันเห็นสิ่งใดมันต้องรีบไปไขว่คว้า

แต่ความจริงถ้าบวชพระ บวชเณร บวชมาเป็นบุญกุศล เป็นไหม เป็น แค่บวชนั่นแหละ บวช ดูสิ ประเพณีทางภาคเหนือ ค้ำโพธิ์ๆ นั่นน่ะ การค้ำโพธิ์คือค้ำจุนพระพุทธศาสนา เวลาเอาลูกเอาหลานมาบวชขึ้นมาเพื่อมาค้ำจุนพระพุทธศาสนา ตั้งแต่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าปรินิพพานมา พระไม่ขาดจากโลก ถ้าไม่มีสงฆ์ สงฆ์บวชเอาชักเข้าหมู่ จะเอาสงฆ์มาจากไหน

สงฆ์บวชมาแล้ว บวชมาแล้วเพื่อมาศึกษา ศึกษาเสร็จแล้วให้มาประพฤติปฏิบัติ ประพฤติปฏิบัติให้เอาชนะใจของตนเอง อย่ากะล่อน อย่าพูดปด อย่าโกหก อย่าเป็นโมฆบุรุษ ตายเพราะลาภๆ เห็นลาภสักการะ นี่บวชมาเพื่อหาชื่อเสียง บวชมาเพื่อสถานะทางสังคม บวชมาอย่างนั้นหรือ ไปเสนอเขาให้บวชๆ น่ะ

เขาบวชหัวใจของเขาแล้ว เพราะบวชหัวใจของเขาแล้ว เขาบวชหัวใจของเขา ถ้าเขาเผชิญวิกฤติอย่างนั้นน่ะ ถ้ามันไม่มีจิตใจ ไม่มีหัวใจหน้าที่ดี เขาจะควบคุมสติปัญญาของเขาไม่ได้ แล้วดูสิ ๙ วัน ๙ วันที่เขานั่งนิ่งๆ ตอนนี้ร่ำลือมาก สื่อออกประจำเลย สื่อทั้งโลกนี้จะต้องเอา ๑๓ หมูป่านี้มาศึกษา เขาสนใจมาก เด็กอายุ ๑๑ ขวบทำไมมันไม่ตื่นเต้น ทำไมเข้าไปเจอมันแล้วมันไม่ร้องไห้ ทำไมมันอยู่กันโดยสงบระงับ นี่ไง ทางวิชาการเขาวิเคราะห์กันนะว่ามันอยู่กันอย่างไร เขาบอกว่ามันฝึกสมาธิ นั่งสมาธิ...บ้าใหญ่เลย อู๋ย! สมาธิ

สมาธิมันมีทุกๆ ลัทธิศาสนา สมาธิส่วนสมาธินะ แต่หัวหน้าของเขาเคยบวชเรียนมา ๑๐ กว่าปี บวชเรียนมา ๑๐ ปี เขาเคยภาวนาของเขามา นี่ไง ในเมื่อเขามีหัวใจของเขา เวลาวิกฤติมันจะเห็นเองว่าคนดีหรือคนชั่ว คนจริงหรือคนเลว คนกล้าหรือคนขี้ขลาด พอมันเผชิญกับความจริงอันนั้นมันถึงจะเห็นความจริงนี่ไง

เวลาเรียกร้องให้เขามาบวช ตอนนี้เขาเรี่ยไรเงินกันเพื่อจะส่งเสริมการบวชของเขาแล้ว เราก็เห็นด้วย บวชเป็นวัฒนธรรมประเพณี บวชมาเพื่อเป็นบุญกุศล ถ้าทางโลกเขาว่าบวชมาฟาดเคราะห์ มันเคราะห์ร้ายมา บวชให้มันซะ มันหายแล้ว มันออกจากถ้ำมาแล้ว มันจะมีเคราะห์อะไรอีก แต่นี่ไปฉวยโอกาส ชักชวนต้องบวชๆ

จะบวชไม่บวชเรื่องของเขา แต่บวชมาบวชมาเพื่อให้ฉลาด บวชมาเพื่อให้เท่าทันตัวเอง เขาฉลาดของเขา เขารักษาชีวิตของเขา เป็นบุญกุศลของเขาที่ทั้งโลกไปช่วยเหลือเขาออกมาได้ นั่นเป็นบุญกุศลของเขา เป็นการประกาศนะ ประกาศถึงวัฒนธรรมชาวพุทธไง ที่ทุกคนติฉินนินทามากันตลอด คนไทยเห็นแก่ตัว คนไทยเอารัดเอาเปรียบ คนไทยขี้ปดมดเท็จ พระพุทธศาสนาสอนให้คนไทยเช้าใส่บาตร เย็นตีไก่ กลางคืนเล่นการพนัน เขาหัวเราะเยาะกันมาตลอดนะ

แต่เวลามันถึงเวลามันต้องแสดงออก ถึงเวลามันเป็นความจริงขึ้นมา ใครมาๆ ไม่เคยไปทำข่าวที่ไหนเลยที่มีโรงทานขนาดนี้ งานติดถ้ำ งานที่วิกฤติอย่างนั้น มันจัดโรงทานกันเหมือนงานแฟร์เลย นี่ไง ไปที่ไหนมีแต่คนยิ้มแย้มแจ่มใส ไปที่ไหนนะ

นี่ไง วัฒนธรรมของเรามันมีข้อบกพร่อง ข้อบกพร่องที่ไหน เวลาข้อบกพร่อง ไอ้คนฉ้อฉล ไอ้คนเห็นแก่ตัวมันเอา ดูสิ การเมือง ถ้าให้เงินแล้วไม่ลงคะแนนไม่ได้ บาป มันก็เอาเงินไปแจก แล้วมันก็บอกเอาบาปมาผูกคอ ไอ้คนรับเงินเขามาแล้วก็ต้องกาบัตรให้เขา นี่ไง เพราะจิตใจเขาเป็นอย่างนั้น บ้านนอกคอกนาเป็นคนซื่อสัตย์ เป็นคนมีบุญมีบาปชัดเจนของเขา ก็ไปล่อไปหลอกเขา

นี่ไง มันก็เป็นวาสนานะ ดูสิ เวลาเกิดสหชาติๆ เราเกิดร่วมกับผู้มีบุญ ผู้มีบุญเป็นผู้ที่นำสังคม ดูในหลวง ร.๙ จะทำให้ทุกคนเป็นคนดีทั้งหมดไม่ได้ แต่พยายามจะให้คนดีได้ขึ้นปกครอง เพื่อไม่ให้คนไม่ดีมันมาเอารัดเอาเปรียบ ไอ้คนไม่ดี เพราะคนไม่ดีมันก็มีการซื้อการขาย การทุจริต การโป้ปดมดเท็จ เวลาเลือกขึ้นมามันได้แต่คนอย่างนั้นน่ะ ไอ้คนดีๆ มันไม่มีใครเอา เพราะอะไร มันไม่มีผลประโยชน์ไง

แต่เวลาเข้าไปติดถ้ำ นี่มันเกิดจากอะไรล่ะ สติปัญญาเขาทั้งนั้น รอดพ้นมาด้วยสติด้วยปัญญา มันรอดพ้นมาด้วยความมีสติสัมปชัญญะของเขา แล้วรอดพ้นมา ดูสิ การเข้าไปช่วยเหลือ เทคโนโลยีระดับโลกทั้งนั้นน่ะ แต่เวลาทำไปแล้วมันให้เห็นไง ให้เห็น ทำไมมันรอดมาได้ ทำไมเด็กอายุ ๑๑ ขวบ ทำไมมันไม่งอแง ทำไมเอามันออกมาได้ แล้วมันคุ้มครองกันอย่างไร มันดูแลกันอย่างไร นี่เป็นกรณีศึกษาไปอีกมหาศาลเลย เพราะอะไร เพราะเขาทำมาก็เพื่อให้คนฉลาด แล้วดูสิ คนชายขอบนะ มันฉลาด มันเข้มแข็งมากกว่าลูกหลานเราที่เราไปดูแลมันอย่างดี ลูกหลานเราไปติดตายหมดล่ะ มันร้องไห้คิดถึงพ่อแม่มัน คืนแรกก็นอนไม่ได้แล้ว

นี่มันนอนของมันได้ มันทำของมันได้ นี่พูดถึงว่าใจเขาเข้มแข็ง แล้วมันมีผู้นำในหมู่ที่ดีในความสามัคคีของเขา ในการเชื่อฟังกันไง เชื่อฟัง เห็นไหม สัมมาทิฏฐิ เชื่อฟังในสิ่งที่ดีงาม ทำสิ่งที่ดีงาม มันก็พ้นวิกฤติมาได้ การพ้นวิกฤติมาได้แล้วมันก็ไม่ใช่ว่า เขาบอกว่า ไม่ใช่เป็นฮีโร่ ไม่ใช่เป็นฮีโร่

เป็นฮีโร่อะไร ใครเอาชีวิตเข้าไปแลก แต่วิกฤตินั้นน่ะมันเปิดเผยถึงพฤติกรรมของคน มันเปิดเผยถึงทัศนคติของคน มันเปิดเผยถึงความรู้สึกนึกคิดของคน เวลาวิกฤติขึ้นมามันเปิดออกมาหมด แล้วเปิดมาแล้ว เวลาสรุปลงแล้วมันกลับเป็นผลดีกับชาติ เป็นคติเป็นตัวอย่างที่เราจะต้องมีสติปัญญา

นี่พูดถึงวันนี้วันพระ พูดถึงวันพระ เขาบอกว่าให้มาบวชพระๆ ให้มาบวชเณรกัน

ไอ้บวชพระ บวชเณร เราก็เห็นด้วยนะ เพราะการบวชพระ บวชเณร มันไม่มีอะไรยิ่งใหญ่ไปกว่าพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ รัตนตรัยของชาวพุทธเราไง พุทธะ ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน ธรรมะขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ประเสริฐ ตั้งแต่พระอัญญาโกณฑัญญะเป็นอริยสงฆ์ขึ้นมา นี่มันทำให้คนที่เวียนว่ายตายเกิดในวัฏฏะไม่มีหนทางที่จะไปมันมีหนทางที่จะไปได้ ถ้าหนทางที่จะไปได้นะ ถ้าเราประพฤติปฏิบัติของเรา ถ้ายังไม่ถึงสิ้นสุดแห่งทุกข์มันก็เป็นอำนาจวาสนา เป็นบุญกุศลติดกับหัวใจของเราไป ถ้าเราทำบุญกุศลของเรา บุญกุศล มันก็ผลที่จะเกิดในวัฏฏะให้มันดีขึ้น

ถ้ามันไม่มีอำนาจวาสนาขนาดนั้น เกิดมาเป็นมนุษย์ เกิดมาพบพระพุทธศาสนา มันไม่สนใจสิ่งใดเลย นั่นมันก็ได้เกิดมาเป็นมนุษย์ เกิดมาพบพระพุทธศาสนาที่สังคมร่มเย็นเป็นสุขที่มันได้พึ่งพาอาศัย ขณะที่มันได้พึ่งพาอาศัยสังคมอย่างนั้นมันไม่เข้าใจว่าสิ่งนั้นมันเป็นอำนาจวาสนาของมัน ก็สุดวิสัยเรื่องของมัน มันคิดไม่ได้ก็เป็นเรื่องของมัน มันคิดไม่ได้ คนคิดไม่ได้ ทำสิ่งใดเจริญขึ้นมาไม่ได้

แต่ถ้าคนคิดได้นะ คนคิดได้ ครูบาอาจารย์ เวลาแก้จิตๆ ดูสิ เวลาหลวงตาท่านเล่า มีบุคคลคนหนึ่งเขาเคียดแค้นเพื่อนของเขาจนสุดอดกลั้น เขาเตรียมอาวุธจะไปฆ่าเพื่อนเขาเลย ต้องฆ่าๆ เวลากำลังจะเดินไปฆ่า อยู่ดีๆ เป็นรูปหลวงปู่มั่นผุดขึ้นมาต่อหน้าเลย “เอ็งจะไปตกนรกขุมไหน” สะอึกเลยนะ ก้มลงกราบ วางอาวุธแล้วกลับบ้าน

“เอ็งจะไปตกนรกขุมไหน” นี่ไง ไปฆ่าไปแกงเขาด้วยความโกรธ ด้วยความโกรธนะ นี่ด้วยบุญกุศลของเขา ถ้าไม่มีบุญกุศลของเขา เราจะมีนิมิตอะไรเกิดมาต่อหน้าก็ดี แต่ความรู้สึกของเขาคือว่าหลวงปู่มั่น ความรู้สึกของเขา เขาว่ารูปหลวงปู่มั่นมายืนทักเขาต่อหน้าเขาว่า “เอ็งจะไปตกนรกขุมไหน”

ใครจะเชื่อใครจะไม่เชื่อมันเรื่องของส่วนบุคคล แต่นี่มันเป็นผลประโยชน์ของเขา เพราะเขาทำเอง เขากำลังเอาอาวุธจะไปฆ่า ฆ่าเพื่อนที่มันทรยศ ต้องฆ่าๆ ฆ่าอย่างเดียว เวลาจะไปฆ่าเขา นี่ผุดขึ้นมาต่อหน้าเลย “เอ็งจะไปตกนรกขุมไหน”

ฆ่ามันฆ่าได้ การฆ่าคน ใครก็ทำได้ ด้วยความโกรธขนาดนั้น ด้วยสติด้วยปัญญา ด้วยการยอกย้อน จะทำใครก็ทำได้ แต่ไปตกนรกขุมไหนน่ะ เวลาฆ่าไปแล้วติดคุกติดตาราง ครอบครัวแตกแยก เราไปทำร้ายเขาอย่างนี้ แล้วลูกหลาน แล้วภรรยาล่ะ ร้อยแปดน่ะ ตกนรกขุมไหน ไปแล้วก็หลบๆ ซ่อนๆ ถ้าจับไม่ได้ ถ้าจับได้มันก็ติดคุก นี่พูดถึงผลในปัจจุบันนะ ผลของการทำร้ายกัน การฆ่ากัน การสร้างบาปสร้างกรรมมันก็มีผลกับจิตดวงนั้น

จิตดวงนั้น ผลที่เวียนว่ายตายเกิดในวัฏฏะ พันธุกรรมของจิตที่มันทำมา มันทำสิ่งใดมามันก็ฝังลงที่ใจนั้น เอ็งทำลายชีวิตเขามันก็เป็นบาปเป็นกรรมของเอ็ง จะด้วยวิธีการอย่างใดก็แล้วแต่ การทำลายชีวิตมันเป็นบาปเป็นกรรมทั้งนั้นน่ะ เป็นบาปเป็นกรรมมันก็ฝังหัวใจนั้นไป โอกาสที่เอ็งจะไปโดนเขาทำบ้าง อนาคตมันก็ต้องมีของมัน นี่ไง ที่ว่าเอ็งจะไปตกนรกขุมไหน ขุมไหนเพราะเหตุนี้ไง เหตุเพราะว่าการกระทำอันนั้นไง แต่พอเห็นภาพอย่างนั้นน่ะ

นี่พูดถึงว่า ถ้าเราทำบุญกุศลของเรา ถึงเวลามันเกิดกับเราไง ไม่ได้เกิดกับคนใด คนนั้นก็ไม่เชื่อ ไม่เกิดกับคนใด คนนั้นก็ไม่ได้ผล แล้วเขาไม่ได้ทำของเขา เขาก็ไม่เกิดด้วย ดูสิ เขาฆ่าแกงกันมหาศาล ทำไมหลวงปู่มั่นไม่ไปห้ามให้หมดล่ะ เวลาคนเขาทำร้ายกัน ดูสิ อาชญากรรมเกิดทุกวันเลย...อ้าว! ก็คนมันชั่ว คนมันได้สร้างบาปสร้างกรรมมาอย่างนั้น กรรมเก่ามันก็มีใช่ไหม เอ็งเคยทำใครไว้ เวลามันมา

นี่ไง มันเป็นบุญเป็นกุศล ถึงเวลาที่มันให้ผลนะ บอกเลยว่ากำลังจะไปฆ่าเขาเลย เพราะบ้านนอก ไปมันก็ลัดไปตามป่าตามเขาไง หลวงปู่มั่นผุดขึ้นมาเลย แล้วเขาก็มาเล่า เขามาพูดให้หลวงตาฟังเองว่าเป็นอย่างนั้น แต่พอกราบแล้ว ลุกขึ้นจากการก้มกราบ ไม่มีอะไรเลย ไปแล้ว แต่ที่ได้กลับมา สติ ได้กลับมาคือปัญญาของตน คอตกแล้วเดินกลับบ้าน กลับบ้านไปด้วยความหมดความแค้น ความเจ็บแค้น การจะฆ่าคนหมดไปจากหัวใจนั้น นี่เวลาบุญมันเกิด พระพุทธศาสนาสอนที่นี่ สอนเข้ามาในหัวใจของเรา

วันนี้วันพระ วันพระ เราทำเพื่อเรานะ เรามาเสียสละทาน ฟังเทศน์ อย่าเชื่อ เอาไปวิเคราะห์ เอาไปคิดให้เป็นความจริงของเรา นี่สำนึก สำนึกได้ ชีวิตเรามันพัฒนาขึ้น มันดีขึ้น ให้หัวใจฉลาด ถ้ามันฉลาดแล้วมันจะพาชีวิตเราให้ร่มเย็นเป็นสุข แล้วถ้าใครมีอำนาจวาสนาจะพาจิตนี้พ้นจากการเกิด การแก่ การเจ็บ การตาย นี่คืออุดมการณ์ของชาวพุทธเรา เราพยายามทำของเรา อย่าไปเกาะกระแส อย่าไปห้อยโหน ชวนกันบวชๆ

เราก็เห็นด้วย บวชน่ะ แต่เราสังเวช ไอ้คนที่ชวนบวช ถ้ามึงไปเจอวิกฤติอย่างนี้ มึงเป็นอย่างนี้ไหม มึงมาชวนเขาบวช มึงเคยเจอวิกฤติอย่างนั้นบ้างหรือไม่ แต่เขาเจอมาแล้ว เขาได้พัฒนามาแล้ว เขาผ่านวิกฤติมาแล้ว ถ้าเขาจะบวชจะเรียนก็เพื่อประโยชน์กับเขา ไม่ใช่ไปฉวยโอกาส เอวัง